Doğum, kadın bedeninde birçok değişikliğe yol açar ve bu değişimlerin başında adet döngüsünün yeniden başlaması gelir. “Doğum sonrası ilk adet ne zaman başlar?” ve “Emzirme adet döngüsünü nasıl etkiler?” gibi sorular, annelerin kafasında soru işaretleri olan konular arasındadır. Doğum sonrası bu yeni sürece uyum sağlamak biraz zaman alabilir, ancak doğru bilgi ve bakım ile bu dönemi rahatlıkla atlatabilirsiniz.
Doğum sonrası ilk adet, kadınların emzirmelerine bağlı olarak farklılık gösterir. Emzirmeyen kadınlarda genellikle doğumdan 4-6 hafta sonra emziren kadınlarda ise bu süre, prolaktin hormonunun etkisiyle 6 ay veya daha uzun süreye kadar uzayabilir.
Emzirme sırasında prolaktin seviyeleri, süt arttırmak için yükselir. Yüksek prolaktin seviyeleri, yumurtlamayı sağlamak için gereken FSH ve LH’nin üretimini baskılar. Buna bağlı olarak yumurta olgunlaşamaz ve yumurtlama gerçekleşmez.
Sürekli emziren anneler genellikle emzirmeyi bırakana kadar tekrar adet görmezler. Ancak geceleri emzirmeyi bırakma veya emzirmeye ek biberonla besleme gibi kısmen emzirmeyi bıraktıklarında da adet görebilirler.
Emziren anneler, bebeğini emzirmeyi bıraktıktan veya emzirme miktarınızı önemli ölçüde azaltmaya başladıktan sonra adet döngüsü 1-2 ay içinde geri dönecektir.
Doğumdan sonra ilk adetin görünümü ve krampları eskisinden farklı olabilir. Akıntının miktarı artabilir, kramplar daha şiddetli ya da hafif olabilir ve düzensizlikler yaşanabilir.
İlk adet dönemlerinde, doğum sonrası rahim iyileşme sürecinde olduğu için daha fazla kan pıhtısı görülebilir. Ancak uzmanlar, adet sırasında kan pıhtısının bir haftadan uzun sürmesi durumunda tıbbi yardım almayı önermektedir. Bazı kadınlar, rahmin doğum sırasında genişleyip esnemesinin etkisiyle adet dönemlerini daha rahat geçirirken, diğerleri daha zor bir süreç yaşayabilir. Bu değişikliklerin çoğu geçicidir ve genellikle birkaç ay sonra hormonlar dengelendiğinde eski haline döner.
Doğum sonrası adet döngünüzün düzene girmesi zaman alabilir. Anne eğer emzirmiyorsa, adet birkaç ay içinde düzenli bir döngüye girebilir. Ancak emziren annelerde adet düzensiz olabilir ya da gelmeyebilir. Regl döngüsünün tamamen normale dönmesi 6 ay veya daha uzun sürebilir.
Hamilelikten sonra sadece bir adet döngüsü geçirmeniz adetlerinizin geri döndüğü anlamına gelmez.
Eğer doğumdan sonra bir yıl geçmesine rağmen adet olmadıysa, bu durumda doktorunuza başvurmayı ihmal etmeyin.
Doğumdan sonra, adet dönemi görmeden bile yumurtlama gerçekleşebilir ve hamile kalınabilir. Özellikle emzirmeyen anneler için bu durum geçerlidir. Yumurtlamanın başladığı andan itibaren hamile kalma ihtimaliniz vardır. Dolayısıyla, adet dönemi başlamasa bile doğum sonrası cinsel ilişkiye girmeye başladıysanız, korunma yöntemlerini kullanmanız önemlidir.
Emziren annenin gebe kalma şansı daha düşük olabilir ancak yine de mümkündür. Çocuğunuzu sütten kesmeye başladıysanız yumurtlama olasılığınız daha yüksektir.
Yaygın bir yanlış inanış, emziren annelerin hamile kalamayacağıdır. Oysa emzirme, doğum kontrol yöntemi olarak güvenli bir yöntem değildir. Bu nedenle, eğer emzirme dönemindeyseniz ve gebelikten korunmak istiyorsanız, bir doğum kontrol yöntemi kullanmanız gereklidir.
Doğumdan sonra korunma yöntemlerine başlamak önemlidir, özellikle yeni bir gebelik planlarınız arasında yoksa. Doktorunuz size en uygun olan doğum kontrol yöntemini önerecektir. Hormon içermeyen yöntemlerden, düşük doz hormon içeren spiral ya da mini hap gibi seçeneklere kadar birçok yöntem vardır.
Emzirme yumurtlamayı baskılayabildiği için bazı kadınlar bunu doğal bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanır. Ancak emzirmenin koruyuculuğu kesin değildir.
Doğumdan hemen sonra hiçbir tıbbi riskiniz olmadığı sürece şunları yapabilirsiniz:
· Doğum kontrol implantı
· Doğum kontrol iğnesi
· Sadece progestojen içeren hap
· Erkek veya kadın kondomları
· Bakırlı RİA
Emzirirken, özellikle ilk başlarda, östrojen içermeyen doğum kontrol yöntemleri tercih edilir. Bunun nedeni, östrojenin süt üretiminin azalmasıyla bağlantılı olmasıdır.
Âdetinizin tekrar başladığını düşünseniz bile, 6 haftalık doğum sonrası kontrolünüz tamamlanana kadar, vücudun içerisinde kullanılan bir ürünün tercih edilmemesi önerilir. Doğumdan sonraki altı hafta içinde vajinaya hiçbir şey yerleştirilmemelidir. Sebebi, plasentanın rahim duvarına birleştiği yerde hala bir yaranın olmasıdır. Yara iyileşmeden önce vücudun içerisine yerleştirilen regl ürünleri kullanmak enfeksiyon riskinizi artırabilir. Bunun yerine doğum pedleri kullanmak en iyisidir.
Bu yazı Sağlıklı Anne ile birlikte hazırlanmıştır.