Menstrüasyon dönemiyle bağlantılı ve yaygın görülen hastalıkları tanıyıp teşhis ve tedavi yöntemleri hakkında fikir sahibi olarak sağlığımızı daha iyi koruyabiliriz. Bu hafta, menstrüasyon süreçleriyle bağlantılı hastalıklar denince akla ilk gelen sorunlardan biri olan Polikistik over Sendromu (PCOS) hakkında derlediğimiz bilgileri paylaşacağız.
Polikistik over sendromu (PCOS), hormonal dengesizliklere bağlı olarak ortaya çıkan bir sağlık durumudur. Bu sendrom, dünya genelinde üreme çağındaki bireylerin yaklaşık %5 ila %10'unu etkileyebilmektedir. Yani, dünya nüfusu üzerine genel bir tahmin yaparsak, yaklaşık 200 ila 400 milyon kişinin PCOS'ye sahip olabileceği düşünülmektedir. Ancak, yaygınlık oranları coğrafi ve etnik farklılıklara göre değişiklik gösterebilir. Çünkü genetik faktörler, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları, tanı ve farkındalık düzeyi gibi unsurlar, PCOS’nin yaygınlığını etkilemektedir.
Türkiye'deki PCOS yaygınlığı hakkında kesin verilere sahip olmak zordur, ancak bazı araştırmalar sendromun oldukça yaygın olduğunu göstermektedir. Türkiye'deki bazı çalışmalara göre, regl olan üreme çağındaki bireylerin yaklaşık %20 ila %25'i PCOS'ye sahip olabilir. Bu oran, dünya genelindeki yaygınlık oranlarından daha yüksektir.
PCOS, obezite, insülin direnci, aşırı tüylenme, akne, düzensiz veya seyrek regl döngüsü gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ayrıca, infertilite (kısırlık), diyabet, kalp hastalığı ve depresyon gibi uzun vadeli sağlık sorunlarına da yol açabilir. Bu nedenle, PCOS'nin tanınması, takibi ve tedavisi önemlidir.
Dişi üreme sistemini etkileyen hormonal bir bozukluk olan bu sendrom, üreme çağında en sık görülen hormonal bozukluklardan biridir. PCOS, regl düzensizlikleri, hormon dengesizlikleri, polikistik ovariyenler (yumurtalıklarda kistlerin oluşması) ve bazen insülin direnci gibi bir dizi semptomla karakterizedir.
PCOS'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu hastalığın oluşumunda rol oynayabilmektedir. Ailede PCOS öyküsü olan bireyler daha yüksek risk altındadır. Ayrıca, insülin direnci, obezite ve düşük düzeyde kronik iltihaplanma da PCOS gelişimini tetikleyebilir.
Polikistik over sendromunun belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak yaygın semptomlar şöyledir:
1. Regl düzensizlikleri: PCOS olan kadınlar arasında düzensiz veya seyrek regl olma sık görülür. Bazı kadınlarda regller tamamen durabilir.
2. Yüksek androjen seviyeleri: Androjenler, erkek cinsiyet hormonlarıdır. PCOS olan bireyler, normalden daha yüksek seviyelerde androjen üretebilirler. Bu da yüzde ve vücutta aşırı tüylenme (hirsutizm), sivilce ve saç dökülmesi gibi belirtilere neden olabilir.
3. Polikistik ovariyenler: Yumurtalıklarda, olgunlaşmamış foliküllerden oluşan kistlerin birikmesiyle polikistik ovariyenler oluşur. Bu kistler genellikle zararsızdır, ancak normal yumurtlamayı etkileyebilir ve doğurganlık sorunlarına yol açabilir.
4. İnsülin direnci ve obezite: PCOS'li kadınlar arasında insülin direnci (vücudun insüline olan tepkisinin azalması) daha yaygındır. Bu durum, insülinin etkin kullanılamamasına ve vücutta yüksek insülin seviyelerine yol açar. İnsülin direnci aynı zamanda kilo alımı ve obezite riskini artırır.
PCOS teşhisi, semptomların ve fiziksel bulguların değerlendirilmesi, hormonal testler ve ultrasonografi ile konulabilir. Tedavi genellikle semptomların hafifletilmesi, hormonal dengenin sağlanması ve doğurganlığın artırılmasına odaklanır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
1. Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı bir kilo koruması, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, PCOS semptomlarını yönetmede önemli bir rol oynar. Kilo fazlasının giderilmesi, regl düzeninin düzelmesine ve hormonal dengenin sağlanmasına yardımcı olabilir.
2. İlaç tedavisi: PCOS semptomlarını hafifletmek için hormonal ilaçlar kullanılabilir. Östrojen ve
progesteron içeren doğum kontrol hapları, regli düzenlemek ve androjen seviyelerini dengelemek için kullanılabilir. Kilolu kişilerde tip 2 diyabet tedavisi için kullanılan metformin içeren ilaçlar, insülin direncini düzeltirken hormonal dengenin sağlanmasına yardımcı olmak için kullanılabilir.
3. Doğurganlık tedavisi: PCOS'li kadınlar arasında doğurganlık sorunları yaygın olabilir. Doğurganlık tedavisi, yumurtlamayı uyarıcı ilaçlar, yumurta dondurma, tüp bebek (IVF) gibi prosedürler veya cerrahi müdahaleleri içerebilir.
4. İnsülin direncinin yönetimi: İnsülin direncini kontrol altına almak, PCOS semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Sağlıklı bir diyet, egzersiz ve gerekirse insülin duyarlılığını artıran ilaçlar kullanılabilir.
PCOS'nin uzun vadeli etkileri arasında tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, uyku apnesi, depresyon ve endometriyal kanser gibi sağlık sorunları bulunabilir. Bu nedenle, PCOS teşhisi konulan kişilerin düzenli olarak takip edilmesi ve sağlık durumlarının izlenmesi gerekir.
Polikistik over sendromu, hormonal dengesizliklere bağlı olarak yumurtalıklarda kistlerin oluştuğu bir sağlık durumudur. Belirtiler ve semptomlar kişiden kişiye değişebilir, bu nedenle doğru tanı ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Erken tanı ve uygun tedaviyle, PCOS'nin semptomları kontrol altına alınabilir ve uzun vadeli sağlık komplikasyonlarını önlemek mümkün olabilir.
Regl olan tüm bireylerin menstrüasyon dönemlerini kayıt altına almaları, menstrual sağlıklarını korumaları için çok önemlidir. Menstrüasyon dönemiyle bağlantılı sağlık sorunlarının teşhis ve tedavisinde kişinin kendi menstrual süreçlerini iyi tanıması büyük rol oynar. Regl döneminin süresi, regl sürecinde vücutta görülen değişiklikler, menstrual sıvının miktarı ve yapısı gibi bilgileri takip eden birey, kendi bedeninde oluşan en küçük farklılığı kolayca tespit edebilir. Bu da tüm olası sağlık sorunlarının erken teşhis ve tedavisinde son derece önemlidir. Regl Ağrısı: Nedenleri ve İyileştirici Öneriler sıvının miktar ve yapısının takibinin doğru şekilde yapılabilmesinde ise menstrual kap kullanımının kolaylaştırıcı etkisi bilinmektedir. irie Regl Ağrısı: Nedenleri ve İyileştirici Öneriler Kap kullanıcılarının geribildirimleri ve jinekologların konuya dikkat çeken değerlendirmeleri de bunu destekler niteliktedir.
Siz de kendi bedeninizi daha iyi tanımaya, menstrual süreçlerinizin takibini en iyi düzeye taşımaya karar verdiyseniz, irie menstrual ürünleri incelemek ve avantajlı fiyatlarla sipariş vermek için online mağazamızı ziyaret edebilirsiniz: https://irie.com.tr/pages/urunler
Çünkü herkes irie hissetmek ister.
Bu makalenin içeriği genel bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. Verilen bilgiler tıbbi tavsiye olarak sunulmaz ve doktorunuza danışmanın yerine geçmez. Hastalıkların kesin tanı ve tedavisinin yapılması, ayrıntılı klinik muayene gerçekleşmeden mümkün değildir. Her bireyin rahatsızlığının tedavisinin özgün olduğu unutulmamalıdır. Herhangi bir jinekolojik/tıbbi endişeniz veya rahatsızlığınız varsa, lütfen doktorunuza danışın.